محمد نظری، آیا بی کسی جرم است؟

مامورین سپاه پاسداران از محمد نظری خواستند که توبه نامه بنویسد. این زندانی سیاسی با رد خواسته سپاه پاسداران اعلام کرد:

"۲۴ سال است بیگناه در بند هستم، حال چگونه برای گناهی که مرتکب نشده‌ام، توبه کنم."

محمد نظری در نهم خرداد ماه سال ۱۳۷۳ به اتهام هواداری از حزب دمکرات کردستان ایران از جانب نیروهای سپاه شهرستان بوکان دستگیر شد. او در آن تاریخ ۲۳ ساله بود. در ابتدا او در دادگاهی در ارومیه به ریاست قاضی شعبه یک جلیل‌زاده به اعدام محکوم شد. اما در سال ۱۳۷۸ حکم اعدامش با یک درجه تخفیف به حبس ابد تقلیل یافت. وی در تمام مدت زندان از حق مرخصی محروم بوده‌است. او هم‌اکنون محبوس در بند ۴، سالن ۱۲ زندان رجایی شهر کرج است.

وی بارها از طریق نامه نگاری با مقامات قضایی درخواست اعاده دادرسی کرده‌است. او آذر ماه سال ۹۲ نیز از ریاست قوه قضاییه، درخواست دادرسی مجدد کرده بود.

محمد نظری در نامه ای از زندان خطاب به عاصمه جهانگیر گزارشگر ویژه حقوق بشر سازمان ملل نوشت: خانم جهانگیر، من محمد نظری هستم محکوم به ابد، که مدت ۲۳ سال بدون استفاده از یک روز مرخصی در زندان بسر می‌برم. بدون اینکه اجازهٔ وکیل گرفتن به من بدهند، تا پیگیری پرونده‌ام باشد، هرچند بنا به دلایلی هیچ وکیلی وکالت مرا قبول نمی‌کند. در این مدت بارها و بارها درخواست اعادهٔ دادرسی کرده‌ام، اما به هیچ‌کدام از آن‌ها جوابی داده نشده و در مورد قوهٔ قضائیه و وزارت اطلاعات هرکدام دیگری را مسؤول پرونده‌ام می‌دانند.

عبدالکریم لاهیجی رئیس فدراسیون جهانی جامعه‌های حقوق بشر در مورد وضعیت محمد نظری معتقد است که «با گذشت سال‌ها از محکومیت محمد نظری همچنان به دلیل رعایت نشدن موازین حقوقی در دادگاه ایشان، می‌توان پرونده را در کمیته بازداشت‌های خودسرانه سازمان ملل مطرح کرد.» او در ادمه می‌گوید: «درست است که نظری به حبس ابد محکوم شده ولی هرگز کسی تا آخر عمر در زندان نمی‌ماند و پس از چند سال شامل عفو می‌شود. در مورد زندانیان دو تابعیتی شاهد بوده‌ایم که پس از محکومیت به زندان‌های طویل‌المدت، اینها به دلیل چانه‌زنی دولت‌های خارجی آزاد می‌شوند.»
حسن نایب هاشم، فعال حقوق بشر ساکن اتریش هم در مورد پرونده محمد نظری به رادیو زمانه می‌گوید: «محمد نظری که از سال ۷۳ زندانی است، از قدیمی‌ترین زندانیان سیاسی در جمهوری اسلامی‌ست که قرار بود سال‌ها پیش با قرار وثیقه معین به طور مشروط آزاد شود اما تاکنون از آزاد کردن وی طفره رفته‌اند و به این ترتیب به «بازداشت خودسرانه» او ادامه داده‌اند.»
بهمن احمدی امویی در کتاب زندگی در زندان که روایت او از زندانهای اوین و رجایی شهر در سالهای ۱۳۸۸ تا ۱۳۹۲ است می‌نویسد: «محمد نظری ۲۲ ساله بود که بازداشت شد و حالا در سال بیستم زندانش است. شصت ساله به نظر می‌رسد… گاهی با خودم می‌گویم شاید حتی سیستم قضایی ایران هم در فهرست زندانی‌های خود نامی از او نداشته باشد.»
محمد نظری در سال‌های گذشته پدر، مادر و برادرش را از دست داده است و تنها یک خواهر دارد که در شهر بوکان زندگی می‌کند و امکان سفر به کرج و ملاقات او را ندارد.