Tuesday, March 3, 2020

ویروس کرونا و نسلی کە شایستە انقراض است


چند صباحی‌ است کە ویروس کرونا تیتر اخبار تمامی خبرگزاری‌های جهان شدە٬ و بە همان اندازە کە با شتاب شیوع پیدا کرد، بە همان اندازە نیز سریع بە صدر اخبار جهان راە یافت. گروهی این ویروس را که اکنون بە نقل محافل تبدیل شدە و نظرات متفاوتی دربارە آن مطرح است٬ ناشی از استفادە چینی‌ها از موجودات عجیب و غریب بە عنوان مواد غذایی می‌دانند. گروهی دیگر آن‌را مهندسی شدە و در جهت کاهش جمعیت بشر دانستە٬ یا یک بیزینس می‌دانند٬ کە هدف از آن جمع‌آوری مبالغ هنگفت است. هرچە که هست همچون سور اسرافیل تمام جهان را بە هراس و جنب و جوش انداختە و کشورها تمام توان و امکانات خود را در مقابلە با آن بکار گرفته‌اند و بە نوعی با یکدیگر رقابت می‌کنند.
نکتە قابل تامل در این‌بارە، هم‌گرایی میان انسان‌های بی‌خدا٬ معتقد و دین‌دار در مقابلە با این ویروس است. هیچ انسان مذهبی و معتقدی برای یافتن درمان و مقابلە با کرونا بە سمت کلیسا و مسجد نرفت٬ بلکە همگی بە منابع بهداشتی و پزشکی امان بردند. گویی خدا در این نقطە تمام می‌شود. حتی خانە خدا در عربستان هم تعطیل شد.
اما در این میان بە جرات می‌توان گفت ایران از تمامی کشورهای جهان یک قدم کە نە٬ بلکە صدها سال عقب‌تر است. چە از لحاظ سطح آمادگی جهت مقابلە با این ویروس مسری و چە از نظر زاویە دید و نوع نگاە بە مسئلە.
شهروندان یکی از ثروتمندترین کشورهای جهان از نظر ذخایر و معادن، اکنون حتی توانایی خرید یک عدد ماسک سادە را هم ندارند، البتە اگر یافت شود. گروهی نیز همچون انسان‌های بدوی، زبان و چشم و دهان خود را بە در و دیوارهای اماکن مذهبی می‌مالند٬ نمایش قدرت راە می‌اندازند و با بی‌توجە‌ای بە رکورددار بودن ایران در تعداد قربانیان پس از چین، دانستە یا ندانستە اطرافیان خود را بە خطر انداخته‌اند.
شاید حالا کسانی کە مدام تکرار می‌کردند سیاسی نیستند و بی‌اهمیت شمردن سیاست را فضیلت می‌شمردند، اکنون بیش از هر زمانی با پوست و استخوان خود، نتایج سیاسی نبودن را حس کنند٬ اما افسوس کە ممکن است برای آنها بسیار دیر شدە باشد.
از زاویە دیگر نیز می‌توان بە قضیە نگریست. تصور کنید این ویروس در سراسر جهان گسترش یافتە است و تک تک ما انسان‌ها بە آن دچار شدەایم. کدام کشورها بیشترین قربانی را خواهد داد؟ آنچە در ذهنمان می‌گذرد بی ربط بە سیاست نیست و کشورهایی نظیر ایران و کرە شمالی پاسخ ما خواهد بود٬ کشورهایی کە با اینگونە حوادث برخوردی منطقی و یا لااقل انسانی نداشتند٬ امکانات کافی برای نجات جان شهروندان خود را ندارند و حتی جان شهروندان برای حاکمان‌شان مهم نیست. در اینجا است کە ربط مستقیم سیاسی نبودن بە جان خود، خانوادە و عزیزانمان بە وضوح نمایان می‌شود.
اگر روزی ویروسی بسیار خطرناک‌تر از کرونا در جهان گسترش یابد و نسل بشر رو بە انقراض بگذارد، بدون شک سیاسی بودن یا نبودن ما در کاهش یا افزایش احتمال انقراض مردم قسمتی از این کرە خاکی دخیل خواهد بود.
بیماری کووید-١٩ هم روزی به طور کامل ریشە کن خواهد شد البتە با شمار قربانیان بیشتر از حالا، اما نباید از یاد برد کە این تجربەای بود تا بدانیم اگر در انتخاب‌های‌مان دقت نکنیم و بازهم فریب فاشیسم را بخوریم، تصور انقراض ما تصور محالی نخواهد بود.

فرشید سلطانی-استکهلم